“
- کمک با سازمان ها برای تنظیم استراتژی های آن ه
-
- ارزیابی اجرای استراتژی ها.
-
- کمک به تصمیمات گسترش و توسعه
-
- استفاده از نتایج اندازه گیری سرمایه فکری به عنوان مبنایی برای جبران خدمات.
-
- ابلاغ این دارایی ها به ذینفعان خارجی سازمان هاMarr et al., 2003)).
-
- دلیل دیگر برای انجام اینکار این است که با اندازه گیری سرمایه فکری به طور کامل و دقیق، می توان ارزش و عملکرد شرکت ها را اندازه گیری کرد، زیرا در یک اقتصاد مبتنی بر دانش، دانش بخش مهمی از ارزش یک کالا و نیز بخش مهمی از ثروت یک شرکت را تشکیل میدهد. اگر چه اندازه گیری دقیق این دارایی ها غیرممکن است ولی حداقل می توان با توجّه به آن ها و اطلاع از نقش آن ها در عملکرد سازمانی، به اهمّیت سرمایه گذاری بر روی این دارایی ها پی برد. دراکر[۱](۱۹۹۳) میگوید: ما در حال وارد شدن به یک اقتصاد دانش محور هستیم که در آن منابع اقتصادی اصلی، سرمایه، منابع طبیعی و نیروی کار و…. نیست بلکه منبع اقتصادی اصلی دانش خواهد بود. قرن ۲۱، قرن اقتصاد دانش محور است. قبل از اقتصاد دانش محور، اقتصاد صنعتی حاکم بود. در اقتصاد صنعتی عوامل تولید ثروت اقتصادی، یک سری دارایی های فیزیکی و مشهود مانند زمین، نیروی کار و پول و ماشین آلات و …. بوده است که از ترکیب این عوامل اقتصادی، ثروت تولید می شد.در این اقتصاد، استفاده از دانش، به عنوان یک عامل تولید، نقش ناچیزی دارد اما در اقتصاد دانش محور، دانش یا سرمایه فکری به عنوان یک عامل تولید ثروت در مقایسه با سایر دارایی های مشهود و فیزیکی، اهمّیت بیشتری پیدا میکند در این اقتصاد، سرمایه فکری و به خصوص سرمایه های انسانی جزو مهم ترین دارایی های سازمانی محسوب میشوند و موفّقیت بالقوه سازمان ها ریشه در قابلیت های فکری آن ها دارد تا دارایی های مشهود آن ها. باغ رشد اقتصاد دانش محور به طور قابل ملاحظه ای شاهد این موضوع هستیم که دارایی های نامشهود شرکت ها در مقایسه با دارایی های مشهود عامل مهمی در حفظ و تحقّق مزیت رقابتی پایدار به حساب میآیند. به طور خلاصه در اقتصاد دانش محور، مهم ترین دارایی ها و عوامل تولید شرکت ها نامشهود هستند که استفاده از آن ها نه تنها از ارزش آن ها کم نمی کند بلکه به ارزش آن ها نیز می افزاید.این نوع دارایی های نامشهود شامل دانش، سرمایه فکری و…. هستند. ولی در اقتصاد صنعتی مهم ترین عوامل تولید، دارایی های مشهود و فیزیکی هستند که دارای استهلاک هستند و استفاده از آن ها، از ارزش آن ها می کاهد که این دارایی ها شامل زمین، ماشین آلات و سرمایه های پولی و… استBontis,. 1998))
۱-۴ اهداف تحقیق:
-
- شناخت سرمایه فکری و معرفی اجزای آن.
-
- معرفی جایگاه سرمایه فکری در صنعت بانکداری کشور.
-
- بررسی ارتباط متقابل اجزاء سرمایه فکری با عملکرد سازمانی در صنعت بانکداری کشور.
- اطلاع از وضعیت نسبی سرمایه فکری در بانک های کشور.
۱-۵ متغیرهای تحقیق
سرمایه فکری[۲]: در تعریفی ساده، سرمایه فکری عبارت است از تفاوت بین ارزش بازاری و ارزش دفتری دارایی های یک شرکت. در تعریفی دیگر، از سرمایه فکری به عنوان همه دارایی هایی نام برده می شود که معمولاً در ترازنامه منعکس نمی شوند. در واقع سرمایه فکری نوعی سرمایه شایستگی است که از طریق مواردی همچون اعتبار سازمان، خوش نامی کارمندان، وفاداری مشتریان و … قابل حصول است.
سرمایه انسانی[۳]: شامل ذخیره دانش اعضای یک سازمان است که شایستگی ها و طرزفکرهای کارکنان را در بر میگیرد که متبلور تجربه، خلاقیت و مسئولیت پذیری اعضای یک سازمان است.
سرمایه ساختاری[۴]: شامل همه مخازن دانش غیر انسانی در یک سازمان است از جمله پایگاه داده ها، چارت های سازمانی و فرآیندها و راهبردهایی که به سازمان فراتر از مواد آن میدهد.
سرمایه مشتری[۵]: عبارت است از دانش گرفته شده در کانال های بازاریابی و روابط با مشتریان که مصرف کنندگان کالا و خدمات یک سازمان هستند.
عملکرد سازمانی شعب بانک[۶]: در این تحقیق منظور از عملکرد سازمانی شعب بانک، کارایی است. در واقع اندازه گیری عملکرد در سطح عملیاتی شعب بانک، همان کارایی است.
۱-۶ فرضیات تحقیق
۱-۶-۱ فرض اصلی
بین سرمایه های فکری و بهبود عملکرد بانکی ارتباط معناداری وجود دارد.
۱-۶-۲ فرضیات فرعی
- بین سرمایه ساختاری و عملکرد بانکی ارتباط معناداری وجود دارد.
- بین سرمایه مشتری و عملکرد بانکی ارتباط معناداری وجود دارد.
- بین سرمایه انسانی و عملکرد بانکی ارتباط معناداری وجود دارد.
۱-۷ روش کار:
الف : نوع روش کار:
تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات، تحقیقی توصیفی از نوع همبستگی است.
ب: روش گردآوری اطلاعات ( میدانی، کتابخانه ای و غیره):
شیوه گردآوری داده های مورد استفاده برای آزمون فرضیه های تحقیق میدانی بوده که با بهره گرفتن از ابزار معرفی شده در بخش بعدی صورت می پذیرد. بدیهی است که تبیین فرضیه های تحقیق بر اساس مطالعات کتابخانه ای صورت می پذیرد.
پ: ابزار گردآوری اطلاعات (پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده، آزمون، فیش، جدول، نمونه برداری، تجهیزات آزمایشگاهی و بانکهای اطلاعاتی و شبکه های کامپیوتری و ماهواره ای و غیره):
یکی از معتبرترین ابزارهای اندازه گیری سرمایه فکری و عملکرد سازمانی، پرسشنامه ی بونتیس است (شجاعی و باغبانیان، ۱۳۸۸؛ فطرس و بیگی، ۱۳۸۹؛ محمدی پیراسته و همکاران، ۱۳۹۰). این پرسشنامه در تحقیقاتی در مورد سرمایه ی فکری و عملکرد سازمانی در کشورهایی چون کانادا و مالزی مورد استفاده قرار گرفته است (شجاعی و باغبانیان، ۱۳۸۸). پرسشنامه ی یاد شده دارای ۶۳ گویه است که سه سرمایه انسانی، ساختاری و مشتری، همچنین عملکرد بانکی را در بر میگیرد. همچنین به منظور کمی کردن پاسخ پرسش های مندرج در این پرسشنامه طیف پنج درجه ای لیکرت بکارگرفته شده است. بر اساس طیف لیکرت یکی از رایجترین طیف های مورد استفاده برای کمی کردن پاسخ سوال های مندرج در پرسشنامهها است (فطرس و بیگی، ۱۳۸۹).
“