در اینجا:

TA: کل اقلام تعهدی

A: کل دارایی ها

∆REV: تغییر در خالص درآمدها

REC∆: تغییر در خالص حسابهای دریافتنی

PPE: اموال،تجهیزات و ماشین آلات

ɛ: جزء خطای تصادفی

اقلام تعهدی اختیاری( DA) از تفاوت بین اقلام تعهدی کل واقعی و اقلام تعهدی کل به دست آمده از مدل ۱ به دست می‌آید.سطح بالای اقلام تعهدی اختیاری مثبت یا منفی(⁺ DAو DA^–) نشان دهنده ی سطح بالای مدیریت سود است.

بخش دوم: مدل تجربی

برخی مواقع پیش می‌آید که متغیر وابسته دارای دو سطح است(دامی یا مجازی). در این موارد برای تحلیل داده ها باید از مدل احتمالی خطی (لوجیت یا پرابیت) استفاده نمود. در ارتباط با مدل های احتمال خطی چند مسئله وجود دارد:

• • غیر نرمال بودن توزیع

• • ناهمگونی پراکنش واریانس های توزیع ها

• • عدم احتمال وجود Y بین صفر و یک

• مشکوک بودن مقدار R² به عنوان معیاری جهت نیکویی برازش

مدل های احتمال خطی فرض می‌کنند که Pi = E(Y =1 | X) به شکلی خطی با X ارتباط دارد.یعنی اثرات جانبی ثابت فرض می شود.همچنین لازم به توضیح است که در مدل لاجیت جز اخلال به دلیل موهومی بودن متغیر وابسته دارای ناهمسانی واریانس خواهد بود.‌بنابرین‏ ،با توجه به موارد مذکور انجام آزمون های اف لیمر و هاسمن برای تعیین نوع داده ها و همچنین بررسی مفروضاتی مانند واریانس همسانی،همبستگی پیاپی و …ضرورت پیدا نمی کند.

در رگرسیون های لاجیت دو معیار برای بررسی نکویی برازش استفاده می شود که مهمترین آن معیار LR است.این معیار مانند آماره ی F در رگرسیون های معمولی عمل می‌کند..معیار دیگری که برای ارزیابی اعتبار مدل به کار می رود،درست نمایی ^[۳۳]است. و هر چقدر قدر مطلق آن بزرگتر باشد،حاکی از مناسب بودن مدل است.

برای آزمون فرضیه های تحقیق از مدل رگرسیون لجستیک استفاده می‌کنیم که در آن نوع اظهار نظر حسابرس(AO) متغیر وابسته دو قسمتی(اظهار نظر مقبول و مشروط) و اقلام تعهدی اختیاری(DA)،متغیر مستقل است.

اظهار نظر حسابرس را در دو طبقه قرار دادیم:QUاظهار نظر مشروط برای فرضیه های ۱،۳ و ۵ و UN برای فرضیه های ۲،۴ و ۶ به کار می رود.مدل به صورت زیر است:

مدل شماره ۲:

۳-۵ استدلال فرضیات تحقیق

در این تحقیق رابطه ی بین مدیریت سود و اظهار نظر حسابرس مورد بررسی قرار می‌گیرد.مطالعات قبلی،شواهد مختلفی را در باره ی ماهیت این رابطه فراهم کرده‌اند.فرانسیس و کریشنان(۱۹۹۹) با بهره گرفتن از یک نمونه ی بزرگ از شرکت های آمریکایی و بعد از کنترل متغیرهای ریسک مالی شرکت و ریسک بازار،دریافتند که حسابرسان شرکت های با سطح بالای قدر مطلق اقلام تعهدی نسبت به شرکت های با سطح پایین قدر مطلق اقلام تعهدی،بیشترین گزارشات مشروط را منتشر می‌کنند.این رابطه برای شرکت های با اقلام تعهدی منفی قوی تر است.به طور مشابه،بارتو و همکاران(۲۰۰۱)،در پژوهشی توانایی مدل های مختلف تعهدی ها را برای تشخیص مدیریت سود مورد بررسی قرار دادند و دریافتندکه بین قدر مطلق اقلام تعهدی و دریافت گزارش مشروط رابطه ی مثبت و معنی داری وجود دارد.این رابطه تنها در مدل مقطعی جونز(۱۹۹۱) و مدل جونز تعدیل شده(دچو و همکاران،۱۹۹۵) معنی دار بود.

در کشور های دیگر با تشکیلات سازمانی و رژیم گزارشگری حسابرسی مختلف نیز این موضوع مورد بررسی قرار گرفته است.برای مثال هربن و راگوناتان(۲۰۰۸) رابطه ی بین تعهدات غیر عادی واقعی و احتمال دریافت گزارش مشروط را در استرالیا بررسی کردند و دریافتند که بین اظهار نظر مشروط و تعهدات رابطه ی منفی وجود دارد.

در کل شواهد به دست آمده از مطالعات قبلی نشان می‌دهد که بین مدیریت سود و اظهار نظر حسابرس رابطه وجود دارد.برای بررسی وجود این رابطه در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران،طرح مسئله این تحقیق شکل گرفت.از این رو جهت بررسی دقیق تر و با جزئیات بیشتر، اظهار نظر حسابرس را در دو دسته ی مقبول و مشروط، و اقلام تعهدی اختیاری به نمایندگی از مدیریت سود را در سه گروه یعنی قدر مطلق اقلام تعهدی اختیاری،اقلام تعهدی اختیاری مثبت و اقلام تعهدی اختیاری منفی مورد بررسی قرار دادیم.‌بنابرین‏ فرضیه های تحقیق به صورت زیر مطرح می‌گردد:

فرضیه اصلی ۱) بین مدیریت سود و نوع اظهار نظر حسابرس رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه های فرعی برای آزمون آماری ،با توجه به جنبه‌های مختلف مدیریت سود به صورت زیر مطرح می شود:

فرضیه ۱) بین قدر مطلق اقلام تعهدی اختیاری و اظهار نظر مشروط رابطه معنا داری وجود دارد.فرضیه آماری آن به صورت زیر می‌باشد:

H₀:

H₁:

H₀: بین قدر مطلق اقلام تعهدی اختیاری و اظهار نظر مشروط رابطه معنا داری وجود دارد.

H₁: بین قدر مطلق اقلام تعهدی اختیاری و اظهار نظر مشروط رابطه معنا داری وجود ندارد .

فرضیه ۲) بین قدر مطلق اقلام تعهدی اختیاری و اظهار نظر مقبول رابطه معناداری وجود دارد. فرضیه آماری آن به صورت زیر می‌باشد:

H₀:

H₁:

H₀: بین قدر مطلق اقلام تعهدی اختیاری و اظهار نظر مقبول رابطه معنا داری وجود دارد.

H₁: بین قدر مطلق اقلام تعهدی اختیاری و اظهار نظر مقبول رابطه معنا داری وجود ندارد .

فرضیه ۳) بین اقلام تعهدی اختیاری مثبت و اظهار نظر مشروط رابطه ی معناداری وجود دارد. فرضیه آماری آن به صورت زیر می‌باشد:

H₀:

H₁:

H₀: بین اقلام تعهدی اختیاری مثبت و اظهار نظر مشروط رابطه معنا داری وجود دارد.

H₁: بین اقلام تعهدی اختیاری مثبت و اظهار نظر مشروط رابطه معنا داری وجود ندارد .

فرضیه ۴) بین اقلام تعهدی اختیاری مثبت و اظهار نظر مقبول رابطه ی معناداری وجود دارد. فرضیه آماری آن به صورت زیر می‌باشد:

H₀:

H₁:

H₀: بین اقلام تعهدی اختیاری مثبت و اظهار نظر مقبول رابطه معنا داری وجود دارد.

H₁: بین اقلام تعهدی اختیاری مثبت و اظهار نظر مقبول رابطه معنا داری وجود ندارد .

فرضیه ۵) بین اقلام تعهدی اختیاری منفی و اظهار نظر مشروط رابطه ی معناداری وجود دارد. فرضیه آماری آن به صورت زیر می‌باشد:

H₀:

H₁:

H₀: بین اقلام تعهدی اختیاری منفی و اظهار نظر مشروط رابطه معنا داری وجود دارد.

H₁: بین اقلام تعهدی اختیاری منفی و اظهار نظر مشروط رابطه معنا داری وجود ندارد .

فرضیه ۶) بین اقلام تعهدی اختیاری منفی و اظهار نظر مقبول رابطه ی معنادری وجود دارد. فرضیه آماری آن به صورت زیر می‌باشد:

H₀:

H₁:

H₀: بین اقلام تعهدی اختیاری منفی و اظهار نظر مقبول رابطه معنا داری وجود دارد.