خصوصیاتی برای بهتر خواندن و لذت بردن و درک صحیح مطالب :
- شاگرد محور بودن و تأکید و کمک به زبان آموز در درک واقعی مفهوم متن. ۲- همکاری جمعی و شرکت در بحث ( تشویق زبان آموزان به سهیم کردن دیگران در آموخته های فرد ) مذاکره و مشارکت در یادگیری نکات و مطالب خوانده شده. ۳- فعالیت جسمینشان دادن تصورات، فعالیتهای ذهنی و اساسی مورد مطالعه. ۴- تشویق به عکس العمل ایجاد زمینه برای نمایش، نوشتن، بحث، هنرنمایی و امثال آن، ها و استفاده ازمنابع مختلف. نقد و بررسی مطالب با مشاهده فیلم و عکس یا خواندن نقدهای مربوط به آن ها. ۶- به کار گیری تخیل از زبان آموزان نباید از قالب متن محصور شوند بلکه دید آن ها باید گسترش یابد و ارتباط مطالب را با جنبههای مشابه و متفاوت بررسی کنند. ۷- جستجوگری : بخشهای باز و پیشبینی نشده عاری از قضاوت و تعصب های شخصی بین معلم و زبان آموز. ۸- انجام تکالیف زبان آموز باید پس از خواندن، تکالیفی، هر چند مختصر انجام دهد. ۹- بحث گروهی. گفتگو و بحث در باره مطالب در گروههای چند نفره مفید است. ۱۰- روش تدریس :برای تدریس خواندن فقط یک روش وجود ندارد. بلکه میتون از روش های متفاوتی همراه با فنون و رویکردهای گوناگون استفاده کرد. ۱۱- فراموش کردن متن و توجه به درک آن به یاد داشته باشیم فقط یک تفسیر یک تعریف یک طریق آموزش و یک راه برای درک مطلب وجود ندارد. ۱۲- درک خواندن :مهمتر از همه این است که باید از خواندن ندرت برد.
مشکلات گفتاری :
به ناسامانیهایی که دانشآموزان در بیان شفاهی پیامهای زبانی دارند، اختلالات گفتاری گفته میشود .اختلالات گفتاری به ۴ دسته تقسیم میکنیم. اختلالات تولیدی ـ اختلالات روانی گفتار یا گفتار سلیس، اختلالات صوتی واختلالات تأخیر در یادگیری گفتار : اختلالات تولیدی به اشکالات زبانی گفته می شود که در تولید آواهای زبان به وجود میآید. آوای مربوطه را طوری تلفظ میکند که به هیچ یک از آواهای زبان فارسی شباهتی نداشته باشد. اختلالات روانی گفتار یا گفتار سلیس : گفتار سلیس گفتاری است که ریتم، سرعت، آهنگ آن روان و طبیعی باشد.
هر نوع اختلال در این ۳ ویژگی باعث پدید آمدن اختلالات روانی گفتار خواهد شد که دو دسته اند، تندگویی لکنت زبان، اختلالات صوتی : اختلال در ویژگیهای شدت ،طنین، سرعت، دامنه صوت، کیفیت، انواع اختلالات صوتی را موجب میشود که در برخی موارد مشکلاتی برای تعامل صحیح فعالیتهای یاددهی و یادگیری بین معلم و دانشآموز به وجود میآید. اختلالات تأخیر در یادگیری گفتار :کودکان در سنین اولیه، فارغ از جنین، نژاد، محیط جغرافیایی و دیگر عوامل زیست محیطی مراحل طبیعی سخن گفتن را طی میکنند. حال اگر کودکی نتواند این مراحل را به طور طبیعی طی کند و از همسالان، خود در فراگیری زبان گفتاری عقب بماند اصطلاحاً دچار تأخیر در گفتار شده است. که علل تأخیر در گفتار عبارتند :عقب ماندگی ذهنی ـ ۲- عوامل خانوادگی. ۳- نبودن فرصت. ۴- حاملگی های چندگانه. ۵- محرومیت عاطفی. ۶- ناشنوایی. ۷- تأخیر در رشد. ۸- فلج مغزی. ۹- پسیکوزها. ۱۰- عوامل ناشناخته. بی تردید متداولترین علت تأخیر در گفتار عقب ماندگی ذهنی تأخیر درگفتار معمولاٌ یک مشخصه فامیلی است و گاه به عنوان زمینه و فرصت است. نخستین فرزند خانواده به طور متوسط زودتر از بقیه ی فرزندان به حرف می افتد. ناشنوایی شدید صحبت کردن را نیز ممکن میسازد .توجه به این نکته که درک گفتار، مقدم بر توانایی تلفظ و بیان است. بسیار اهمیت دارد یک کودک ۱۵ یا ۱۸ ماهه میتواند معنای کلمات متعددی را بفهمد و در صورتی که از او خواسته شود اشیاء را در کتاب نشان دهد. در حالی که قادر نیست آن ها را تلفظ کند. اینگرام تأخیر در گفتار را به شرح زیر مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهد. خفیف : تأخیر در یادگیری صداهای گفتار، تلفظ و بیان آن ها است. متوسط تأخیر :در اکتساب تلفظ و بیان همراه درک و فهم طبیعی کودک است. شدید : توانایی درک گفتار آسیب دیده است. کودک در بیان نیز دچار اشکال است. بسیار شدید : عدم درک صحیح شنوایی، نه نقص در درک و فهم است بلکه ناتوانی در مشاهده مفهوم و اهمیت صداهای دیگر را به همراه دارد پیامد درخواندن دارد.
راهبردهای آموزش نوشتن :
تمرینات زیر بیانگر روش هائی است که میتواند در کمک به فراگیری نوشتن کودکان مفید باشد .
۱- تمرینات روی تابلو : این تمرینات ورزیدگی لازم را پیش از شروع به آموزش نوشتن به وجود می آورد. ۲- پرورش حرکات نوشتن با دیگر وسایل نقاشی انگشتی یا نوشتن روی سینی خاکستر یا روی طلق جهت حرکات مربوط به نوشتن تمرین مطلوبی است. ۳- حالت :برای آمادگی نوشتن کودک بایستی روی صندلی راحت بنشیند. ۴- وضعیت کاغذ : برای دستنویسی کاغذ بایستی راست و بدون کجی و موازی با لبه پایین میز تحریر قرار بگیرد .۵- گرفتن مداد : بسیاری از کودکانی که اختلالاتی در نوشتن دارند نمیدانند چگونه مداد را به نحو صحیح در دست بگیرند. ۶- الگوها و قالب ها به اشکال هندسی ( مربع، دایره ) حروف و اعداد را میتوان به صورت الگوهای بریده از مقوا یا پلاستیک ارائه نمود. ۷- ترسیم از روی مدل : اشکالی پر رنگ را روی یک صفحه کاغذ سفید بکشید بعد روی آن کاغذ نازکی قرار دهید از کودک بخواهید که از روی آن اشکال کپی کنند. ۸- ترسیم بین خطوط : از خطوط موازی دیگری رسم کند. ۹- نقطه چین و طرح ساده ای را رسم کنید. فرم نقطه چین همان را در کنار آن رسم کنند. ۱۰- ترسیم یا کاهش : یک حرف کامل یک عددی را بگوید. ۱۱- کاغذ نقطه دار. ۱۲- خطوط میعن : برای کودکانی که نیاز بیشتری به نوشتن دارند که از خط خارج نشوند. ۱۳- حروف را از ساده به مشکل. ۱۴- و راهنمائی شفاهی. ۱۵- کلمات و جملات.
باور همگان بر این است که بیشتر مردمان درامر نوشتن کاهلند و اغلب اموری را ترجیح میدهند که خالی از تکلیف نوشتن باشند. میتوان گفت که شکل نوشتاری زبان و عالی ترین و پیچیده ترین شکل ارتباط است. در سلسله مراتب مهارت های زبان، نوشتن آخرین مرحله ای که آموخته میشود .آموخته های بنیادی و تجارب مفید مهارتهای زبانی وگوش دادن ،سخن گفتن و خواندن در واقع پیش نیازی برای نوشتن محسوب میشوند. باید افزود که برای داشتن پایه ای محکم در مهارتهای شنوایی و تبحر در کاربرد زبان نوشتاری، مهارتهای دیگری نیز لازم است. بدین معنی که توانایی نگهداری اندیشه ای در مغز و تبیین آن اندیشه به کلمات و الگوهای بخوبی مناسب طراحی فرم صحیح ترسیمی هر یک از حروف و کلمات درذهن، به کارگیری مطلوب ابزار نوشتاری در ترسیم شکل حروف، یگانه سازی روابط پیچیده ی چشم و دست تا حافظه بعدی و حرکتی مکفی همه و همه از ضروریات امر کتابت و عمل نوشتن است. دستنویسی یا خط ملموس ترین صورت مهارتهای ارتباطی است. مثلاٌ دست خط کودک را میتوان مستقیماٌ دید ارزشیابی کرد و نگاه داشت خط، متفاوت از مهارت دریافتی خواندن است.
« پرسشنامه »