طبق استاندارد حسابداری شماره ۱ ایران هدف صورت‌های مالی عبارت است از :

” ارائه اطلاعاتی تلخیص وطبقه بندی شده درباره وضعیت مالی، عملکرد مالی وانعطاف پذیری مالی واحد تجاری که برای طیفی گسترده از استفاده کنندگان صورت‌های مالی در اتخاذ تصمیمات اقتصادی مفید واقع گردد. اعتقاد براین است که هرگاه صورت‌های مالی معطوف به تامین نیازهای اطلاعاتی سرمایه گذاران باشد ، اکثر نیازهای سایر استفاده کنندگان رانیز در حد توان برآورده می‌کند ‌بنابرین‏ هدف اصلی گزارشگری مالی تهیه اطلاعات مفید جهت تصمیم گیری های سرمایه گذاری واعتباردهی می‌باشد.”

صورت‌های مالی همچنین نتایج ایفای وظیفه مباشرت مدیریت یا حسابدهی آن ها را درقبال منابعی که در اختیارشان قرار گرفته است ، نشان می‌دهد . به منظور دستیابی ‌به این هدف، در صورت‌های مالی یک واحد تجاری اطلاعاتی درباره دارائیها، بدهی ها، حقوق صاحبان سهام، درآمدها، هزینه ها و جریان های نقدی ارائه می شود .این اطلاعات همراه با سایر اطلاعات مندرج در یادداشت های توضیحی ، استفاده کنندگان صورت‌های مالی را در پیش‌بینی جریان های نقدی آتی واحد تجاری ‌و خصوصاً در زمانبندی و اطمینان از توانایی آن در ایجاد وجه نقد کمک می‌کند. مسئولیت تهیه وارائه صورت‌های مالی با هیات مدیره یا سایر ارکان اداره کننده واحد تجاری است. مجموعه ی کامل صورت‌های مالی شامل اجزای زیر است: (کمیته تدوین استانداردهای حسابداری، ۱۳۹۱)

نقش صورت‌های مالی در تحقق ‌هدف‌های‌ حسابداری و گزارشگری مالی

صورت‌های مالی ابزارهای اصلی هستند که که از طریق آن ها اطلاعات مالی به اشخاص خارج از سازمان مخابره می‌گردد. این صورتها گذشته شرکت را که بر حسب پول و به صورت کلی درآمده، در اختیار قرار می‌دهند. صورت‌های مالی که غالبا در اختیار قرا می گیرند، عبارتند از:

1. 1. ترازنامه

1. 1. صورت سود و زیان

1. 1. صورت حقوق صاحبان سهام

1. صورت جریان وجوه نقد

مضافاً اینکه یادداشتهای توضیحی جزء لاینفکی از هر صورت مالی است.(چستین و همکاران،۱۳۸۰)

برای تحقق هدف های حسابداری و گزارشگری مالی باید اطلاعات بسیار متنوعی درباره واحدهای تجاری فراهم آید که این نیز مستلزم تهیه و ارائه چندین صورت مالی است. به بیان دیگر، هدف های گزارشگری مالی ایجاب می‌کند که مجموعه کاملی از چندین صورت مالی مجزا و در عین حال مرتبط با یکدیگر ارائه شود. هر یک از صورت‌های مالی اساسی به طور جداگانه و همچنین صورت‌های مالی اساسی در مجموع، در تحقق ‌هدف‌های‌ گزارشگری مالی نقش دارند. علاوه بر این، نقش اجزای متشکله هر یک از صورت‌های مالی اساسی را در تامین هدف های مذبور نباید نادیده گرفت. هر یک از صورت‌های مالی اطلاعات خاص و متفاوتی را ارائه می‌کنند و مجموعه ی این اطلاعات گوناگون را نمیتوان در صورت های کمتری ترکیب و به گونه ای ارائه کرد که به پیچیدگی اطلاعات ارائه شده منجر نشود.(امیری،۱۳۸۳)

در حال حاضر برای تحقق هدف های حسابداری و گزارشگری مالی صورت‌های مالی اساسی به شرح زیر تهیه و ارائه می شود:

ترازنامه :

وضعیت مالی یک واحد تجاری ، در برگیرنده منابع اقتصادی تحت کنترل آن ، ساختار مالی آن، میزان نقدینگی وتوان بازپرداخت بدهی ها وظرفیت سازگاری آن با تغییرات محیط عملیاتی است. اطلاعات درباره وضعیت مالی در ترازنامه ارائه می شود(کمیته تدوین استانداردهای حسابداری،۱۳۹۱). ترازنامه باید در یک مقطع زمانی ثروت شرکت را نشان دهد. ثروت عبار ت است از ارزش فعلی همه دارایی ها منهای ارزش فعلی همه بدهی ها.(شرودر،۱۳۸۸)

صورت سود وزیان :

عملکرد مالی واحد تجاری در برگیرنده بازده حاصل از منابع تحت کنترل واحد تجاری است. اطلاعات درباره

عملکرد مالی در صورت سودوزیان وصورت سودوزیان جامع ارائه می شود. صورت سود وزیان که گزارش سود یا زیان خالص ناشی از فعالیت‌های عملیاتی را بر عهده دارد، به عنوان مبنایی برای تصمیمات سرمایه گذاری و سایر تصمیمات محسوب می شود. صورت سود و زیان همواره یکی از با اهمیت ترین صورت‌های مالی اساسی محسوب شده است و در آینده نیز محسوب خواهد شد. اهمیت این صورت مالی در این است که امکان پیش‌بینی گردش

وجوه نقد در آینده و همچنین ارزیابی عملکرد مدیریت را فراهم می آورد. اجزای اصلی صورت سود و زیان، درآمد فروش، هزینه و سود و زیان غیر عملیاتی می‌باشد.(امیری،۱۳۸۳)

صورت سود وزیان جامع :

صورت سود وزیان جامع به عنوان یک صورت مالی اساسی ، باید کل درآمدها وهزینه های شناسایی شده طی دوره را که قابل انتساب به صاحبان سرمایه است ، به تفکیک اجزای تشکیل دهنده آن ها نشان دهد. به عبارت دیگر تمام اقلامی که حقوق صاحبان سهام را تغییر می‌دهند بغیر از آورده و ستانده صاحبان سهام در آن نمایش داده می شود.

صورت جریان وجه نقد:

اطلاعات ‌در مورد جریان های نقدی در صورت جریان وجوه نقد ارائه می شود. این اطلاعات از جنبه ای دیگر، عملکرد مالی واحد تجاری را از طریق انعکاس مبالغ و منابع اصلی جریان های ورودی وخروجی وجه نقد به نمایش می‌گذارد.

اجزای تشکیل دهنده صورت‌های مالی به هم وابسته هستند زیرا آن ها جوانب متفاوتی از معاملات یا دیگر رویدادهای همسان را منعکس می‌سازند. گر چه هر کدام ازصورتها اطلاعاتی را فراهم می‌کنند که با بقیه متفاوت است، ولی هیچ کدام از آن ها احتمالاً به تنهایی در خدمت تنها یک مقصود قرار ندارند، یا تمام اطلاعات لازم برای نیازهای خاص استفاده کنندگان را فراهم نمی کنند. برای مثال حساب سود و زیان، اگر در وابستگی با ترازنامه و صورت گردش وجوه نقد منتشر نشود، نمیتواند تصویر کاملی از نتایج عملیات را فراهم سازد.(مکرمی،۱۳۷۴)

اقلام اصلی صورت‌های مالی در سند مفاهیم حسابداری مالی شماره۶ (SFAC NO.6) هیئت استانداردهای حسابداری مالی به شرح زیر تعریف گردیده است:

1. 1. دارایی : منافع اقتصادی محتمل که در آینده کسب می‌شوند یا تحت کنترل یک واحد تجاری قرار می گیرند، ناشی از رویدادهای مالی یا رویدادهای غیر مالی گذشته.

1. 1. بدهی : احتمال از دست دادن منافع اقتصادی آینده به سبب تعهدات کنونی یک واحد تجاری ناشی از رویدادهای گذشته.

1. 1. ارزش ویژه : منافع باقی مانده در دارایی های یک واحد تجاری پس از کم کردن بدهی ها.

1. 1. درآمد : جریان ورودی یا جریان دیگری که موجب افزایش ارزش دارایی های یک واحد تجاری و تسویه بدهی های آن طی یک دوره حسابداری بشود، به سبب تحویل دادن یا تولید کالا، ارائه خدمات یا فعالیت‌های دیگری که کار اصلی و جاری واحد تجاری یا از عملیات عمده آن باشد.

1. هزینه : عبارت است از جریان خروجی یا جریان دیگری که بموجب استفاده از دارائیها یا متحمل شدن بدهی (یا ترکیبی از هر دو) طی یک دوره حسابداری به وجود می‌آید. (شرودر،۱۳۸۸)

استفاده کنندگان از صورت‌های مالی و نیازهای اطلاعاتی آنان