مسئله اصلی پژوهش در این تحقیق، بررسی میزان استفاده از مدیریت سود در شرکت های دارای عرضه اولیه و بویژه شرکت های دارای عرضه اولیه ای که توسط سازمان حسابرسی مورد رسیدگی قرار می گیرند بوده و البته تاثیر خصوصی سازی بر عملکرد شرکت نیز عامل بسیار مهم و البته قابل تحقیق است.
۳-۴- تدوین فرضیه های تحقیق
بیان مسئله تنها به صورت کلی پژوهش را هدایت میکند و تمام اطلاعات ویژه پژوهش را ندارد. از طرف دیگر در صورتی که کلیه اطلاعات پژوهش را در مسئله مطرح کنیم مسئله به گونه ای بزرگ می شود که تدبیر و هدایت آن امکان پذیر نیست، بنابرین مسئله هرگز به صورت علمی حل نخواهد شد مگر اینکه به فرضیه یا فرضیه هایی تبدیل شود (خاکی،۱۳۸۹). به منظور یافتن پاسخ مناسب به سوال اصلی پژوهش دو فرضیه تدوین گردیده است:
-
- شرکت های دارای عرضه اولیه، در دوره مالی قبل از عرضه اولیه، سود را مدیریت میکنند.
- شرکت های دارای عرضه اولیه ای که توسط سازمان حسابرسی، مورد حسابرسی قرار می گیرند، عمدتاً از مدیریت سود واقعی استفاده میکنند.
۳-۵- روش آزمون فرضیهها
مهمترین و اولین مرحله در آزمون فرضیه، تبدیل فرضیه های پژوهش و نقیض آن به فرضیه های آماری است که به فرض ((H0 و فرض یک ((H1 معروف هستند(جعفری سرشت،۱۳۸۹).
مقدار (p_ value) یک آزمون آماری، مقدار احتمالی است که میزان سازگاری داده های نمونه را با نتیجه فرض صفر اندازه میگیرد. نتیجه ای که ازآزمون مبتنی بر (p_ value) به دست میآید از نظر ریاضی هم ارز با نتیجه ای است که از قاعده تعمیم متناظر، مبتنی بر آماره آزمون استاندارد شده حاصل می شود. قاعده تصمیم مبتنی بر (p_ value) بدین صورت است که اگر (p_ value≤) باشد گزینه ( (H1را نتیجه می گیریم و بالعکس اگر (p_ value>α) باشد گزینه (H0)را نتیجه می گیریم. لذا از جدول حاصله از آزمون ها و با فرض در نظر گرفتن ۵% =α اگر میزان (p_ value) محاسبه شده از ۵% کمتر باشد فرض صفر رد و فرض مقابل آن پذیرفته می شود (طالب زاده مقدم ،۱۳۹۰).
از آنجا که ما در آزمون فرضیات به دنبال اثرات فرضیه صفر نیستیم بلکه تنها می توان فرضیهها را مورد پذیرش یا عدم پذیرش قرار دارد بنابرین، حتی اگر آماره در ناحیه بحرانی پذیرش فرض صفر قرار گیرد و فرض صفر پذیرفته شود دلیل بر آن نیست که فرض صفر درست است بلکه تنها با احتیاط می توان گفت که در حال حاضر امکان درستی فرضیه صفر وجود دارد. بر اساس نتایج حاصل از آزمون فرض های آماری و پس از پذیرش یا عدم پذیرش H0، می توان در خصوص پذیرش یا عدم پذیرش فرضیات تحقیق قضاوت و نتیجه گیری کرد (جعفری سرشت،۱۳۸۹).
۳-۶- جامعه و نمونه آماری، قلمرو موضوعی، مکانی و زمانی تحقیق
جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد، اشیاءو …که حداقل در یک صفت مشترک باشند. جامعه بزرگترین مجموعه از موجودات است که در یک زمان معین مورد توجه قرار میگیرد و حداقل دارای یک صفت مشخصه میباشد. صفت مشخصه صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک میباشد. جامعه باید بر حسب محتوا، حدود و زمان تعیین شود. با توجه به این که قلمرو زمانی تحقیق سال های ۸۷ الی ۹۱ میباشد بنابرین جامعه آماری شامل کلیه شرکت های دارای عرضه اولیه عمومی، پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که طی این سال ها در بورس اوراق بهادار حضور داشتند، میباشد. نمونه عبارت است از مجموعه ای از نشانه ها که از یک گروه یا جامعه ای بزرگتر انتخاب می شود. به طوری که این مجموعه معرف ویژگیهای آن گروه یا جامعه بزرگتر باشد. در این پژوهش برای انتخاب نمونه اماری از روش حذف سیستماتیک (تکنیک غربال گری) استفاده شده است. همان گونه که قبلا ذکر شد، به منظور انتخاب نمونه آماری، شرکت هایی که دارای ویژگی های زیر بودند به عنوان نمونه انتخاب و بقیه حذف گردیدند:
-
- به دلیل ضرورت وجود اطلاعات برای پوشش دوره پژوهش، نام شرکت ها باید قبل از سال ۱۳۸۷ در فهرست شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار درج شده باشد.
-
- به جهت همسانی تاریخ گزارشگری و حذف اثرات فصلی، دوره مالی آن ها منتهی به ۲۹ اسفند باشد.
-
- مؤسسات واسطه گری مالی و بانکی و شرکت های سرمایه گذاری نباشد.
- شرکت ها زیان ده نباشند.
۱۰-اطلاعات مالی مورد نیاز برای انجام این پژوهش را طی دوره زمانی ۰۱/۰۱/۱۳۸۷ الی ۳۰/۱۲/۱۳۹۱ به طور کامل ارائه کرده باشد.
با لحاظ کردن شرایط فوق، تعداد نمونه انتخابی از جامعه مورد نظر، ۸۴ نمونه کل انتخاب گردید.
قلمرو موضوعی تحقیق
قلمرو موضوعی تحقیق، دانش حسابرسی در مفهوم کلی با تأکید بر کیفیت حسابرسی و نیز تکنیک مدیریت سود در شرکت های دارای عرضه اولیه سهام میباشد.
قلمرو مکانی
قلمرو مکانی تحقیق، بازار سرمایه کشور مشخصا بورس اوراق بهادار تهران میباشد. که بر این اساس داده های مورد نیاز از گذارش های فشرده سازمان بورس اوراق بهادار استخراج و دسته بندی شده است.
قلمرو زمانی
قلمرو زمانی تحقیق از ابتدای سال ۱۳۸۷ تا پایان سال ۱۳۹۱ میباشد.
۳-۷- روش جمع آوری منابع و اطلاعات
داده ها و اطلاعات مربوط به این تحقیق به دو دسته تقسیم میشوند، که این داده ها و اطلاعات مورد نیاز از منابع متعدد و به روش های زیر استخراج، گردآوری و طبقه بندی گردیده و در بخش های مربوطه مورد استفاده قرار گرفته است:
الف)منابع کتابخانه ای: دسته اول اطلاعات مربوط به ادبیات موضوعی و تحقیقات انجام شده در حوزه مربوطه میباشد، لذا با مراجعه به منابع کتابخانه ای شامل کتب، مجلات هفتگی و ماهنامه ها ، انتشارات مراکز تحقیقاتی و پژوهشی،پایان نامه های تحصیلی و رساله های تحقیقی مرتبط و البته اینترنت، مورد مطالعه وبررسی قرار گرفت.
ب )سامانه اطلاع رسانی و معاملاتی بورس و نرم افزارهای آماری و اقتصاد سنجی: دسته دوم شامل اطلاعات مربوط به فرضیات و متغیر های تحقیق بوده است که با بهره گرفتن از پایگاه اینترنتی بورس اوراق بهادار و لوح های فشرده موجود، داده های لازم جهت آزمون فرضیات استخراج گردیده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در مرحله جمع آوری و طبقه بندی و پردازش اولیه داده ها از نرم افزار Excel استفاده شده است. و پس از انجام طبقه بندی های مناسب بر روی داده هاو انجام محاسبات و پردازش اولیه، اطلاعات خروجی با بهره گرفتن از نرم افزار Ewiews و Spss برای اجرای مدل وآزمون فرضیات مورد استفاده قرار گرفته است.
۳-۸- متغیر های پژوهش
با توجه به تجربیات مطالعات دیگران در چهارچوب فرضیات تحقیق، سه گروه متغیر اساسی تحقیق شامل متغیرهای مستقل، وابسته و کنترلی که برای مدل سازی و آزمون فرضیات بکارگرفته شده است، معرفی میگردد.
۳-۸-۱- متغیر مستقل