نمودارهای ۴-۷ رابطه ی بین سطح تقسیم سود با متغیرهای میزان هموارسازی سود تقسیمی بر اساس مدل های ۱و۲ تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۱۱۲
نمودارهای ۴-۸ رابطه ی بین جریانات نقدی آزاد با متغیرهای میزان هموارسازی سود تقسیمی بر اساس مدل های ۱و۲ تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۱۳
نمودارهای ۴-۹ رابطه ی بین نسبت دارایی های ثابت مشهود با متغیرهای میزان هموارسازی سود تقسیمی بر اساس مدل های ۱و۲ تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۱۴
نمودارهای ۴-۱۰ رابطه ی گردش سهام با متغیرهای میزان هموارسازی سود تقسیمی بر اساس مدل های ۱و۲ تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۱۴
نمودارهای ۴-۱۱ رابطه ی اندازه شرکت با متغیرهای میزان هموارسازی سود تقسیمی بر اساس مدل های ۱و۲ تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۱۵
چکیده:
این تحقیق در پی بررسی نقش خصوصیات شرکت (در قالب عوامل مدلهای نمایندگی و عدم تقارن اطلاعاتی) و تاثیر صنعت در هموارسازی سود تقسیمی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار بوده است. به طور کلی استفاده از یک نمونه از شرکتهای بورس اوراق بهادار در فاصله سالهای ۱۳۸۳ الی ۱۳۹۲ بیانگر این نتیجه بوده است که از میان متغیرهای خاص شرکت؛ نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری تاثیری منفی و معنادار بر هموارسازی سود تقسیمی داشته است. تاثیر میزان وجوه نقد نگهداری شده و نیز جریانات نقدی آزاد شرکت بر هموارسازی سود تقسیمی در مدلهای مختلف تحقیق متفاوت بوده است به طوری که در مدل لینتر، متغیرهای یاد شده تاثیر مثبت و معناداری بر هموارسازی سود تقسیمی داشته اند، این در حالی است که در مدل دوم، که مبتنی بر سنجش هموارسازی سود تقسیمی بر اساس مدل سود هدف میباشد، تاثیر میزان نگهداشت وجوه نقد و جریانات نقدی آزاد بر هموارسازی سود تقسیمی به شکل منفی مشاهده شده که بیانگر وجود تفاوت قابل توجه در دو مدل تحقیق میباشد. نتایج به دست آمده نشان میدهد که تاثیر متغیرهای نوسان سود شرکت و نسبت سود تقسیمی شرکت بر متغیرهای وابسته تحقیق یعنی هموارسازی سود تقسیمی بر اساس مدلهای لینتر و سود هدف چندان روشن نبوده است. دیگر نتایج به دست آمده نشان میدهد که نسبت دارایی های ثابت مشهود تاثیری مثبت و معنادار بر هموارسازی سود تقسیمی داشته است. سایر نتایج به دست آمده نشان دهنده آن است که تاثیر وجود سرمایه گذاران کوتاهمدت بر هموارسازی سود تقسیمی در مدلهای تحقیق منتج به یک نتیجه واحد نگردیده است. نتایج به دست آمده در خصوص تاثیر متغیرهای خاص صنعت بر میزان هموارسازی سود تقسیمی نشان میدهد که میزان رقابت در بازار محصولات صنعت تاثیری مثبت و معنادار بر میزان هموارسازی سود تقسیمی بر اساس مدل لینتنر داشته است و این در حالی است که نتیجه به دست آمده در خصوص تاثیر این متغیر بر هموارسازی سود تقسیمی بر اساس مدل سود هدف به شکل منفی مشاهده شده که از قابلیت تفسیر چندانی برخوردار نیست. دیگر نتایج به دست آمده در خصوص متغیرهای صنعت نشان دهنده آن است که نوسان بازده سهام صنعت تاثیری مثبت بر هموارسازی سود تقسیمی داشته است.
واژگان کلیدی: هموارسازی سود تقسیمی، تئوری نمایندگی، عدم تقارن اطلاعاتی.
فصل اول:
کلیات تحقیق
۱-۱-مقدمه
در این فصل از تحقیق به بیان مشکل تحقیق، اهمیت و ضرورت تحقیق، اهداف تحقیق، پرسش و فرضیه های تحقیق و تعریف عملیاتی واژه های مورد استفاده در تحقیق میپردازیم. همچنین پس از معرفی متغیرهای مورد استفاده در تحقیق مدلهای رگرسیونی مورد استفاده در تحقیق نیز ارائه میگردد و در پایان فصل محتوای فصلهای بعدی تحقیق نیز ارائه میگردد.
۱-۲-تعریف و بیان مسأله تحقیق
سرمایه گذاران و ذینفعان همواره به اطلاعات منتشره توسط شرکتها توجه ویژهای داشته به طوری که میتوان گفت صورتهای مالی منتشر شده توسط شرکتها به عنوان مهمترین منبع اطلاعاتی افراد برون سازمانی همانند سرمایه گذاران و سایر ذینفعان تلقی میگردد. اما از بین اطلاعات مالی منتشر شده توسط شرکتها شاید بتوان گفت اطلاعات مربوط به سود تقسیمی از اهمیت دو چندانی برخوردار است. با توجه به اهمیت تقسیم سود توسط شرکتها در خصوص عوامل اثرگذار بر میزان سیاست تقسیم سود توسط شرکتها تحقیقات متعددی صورت گرفته است. یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر تقسیم سود شرکت، مسائل نمایندگی بین مدیران و سهامداران و مسائل مربوط به عدم تقارن اطلاعاتی بین آن ها میباشد. نتایج تحقیقات پیشین (لینتر، ۱۹۵۶ و فاما و بابیاک، ۱۹۶۸) نشان میدهد که مدیران شرکتها بر این باورند که سهامداران شرکتها ترجیح می دهند یک جریان باثبات در خصوص سود تقسیمی داشته باشند. به عبارت دیگر شرکتها تمایل دارند تا تغییرات اندکی در نسبت سود تقسیمی داشته باشند و بدین ترتیب شرکتها درگیر هموارسازی سود تقسیمی شده و هموارسازی سود تقسیمی به عنوان یکی از سیاستهای اصلی تقسیم سود مطرح می شود.
با وجود نقش مهم هموارسازی سود تقسیمی، شواهد تجربی اندکی در خصوص دلایل انجام هموارسازی سود توسط شرکتها در ایران وجود دارد. تحقیقات پیشین توجیهات نظری گوناگونی در خصوص هموارسازی سود تقسیمی مطرح میکنند که از مهمترین آن ها میتوان به مسائل نمایندگی و مشکلات مربوط به عدم تقارن اطلاعاتی اشاره نمود. این تحقیقات عنوان میکنند که تقسیم سود وسیلهای برای کاهش تضاد بین مدیران و سهامداران است و از طرفی شرکتهایی با عدم قطعیت و عدم تقارن اطلاعاتی بالاتر از هموارسازی سود تقسیمی بیشتری استفاده مینمایند. در این تحقیق سعی خواهد شد تا به بررسی نقش مجموعه خصوصیات شرکتها در قالب دو تئوری نمایندگی و عدم تقارن اطلاعاتی در هموارسازی سود تقسیمی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شود. همچنین علاوه بر نقش عوامل مربوط به نمایندگی و عدم تقارن اطلاعاتی به بررسی نقش خصوصیات صنعت در هموارسازی شرکتهای مورد بررسی پرداخته خواهد شود.
۱-۳- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
وجود اطلاعات در مورد عملکرد آتی شرکت مخصوصا نحوه تقسیم سود آن در سالهای آتی می تواند اهمیت بسزایی در تصمیمات سرمایه گذاران و ارزیابی شرکت داشته باشد. از طرفی امکان اطلاع رسانی در مورد شرکت می تواند به مدیران شرکتها هم در جذب سهامداران بیشتر کمک کند. یکی از شیوه های انتقال اطلاعات در مورد سودآوری آتی شرکتها استفاده از تغییرات سودهای تقسیمی توسط مدیران شرکتها میباشد که فرضیه محتوی اطلاعاتی سودهای تقسیمی نام دارد. لذا انجام پژوهشی در جامعه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که به ارزیابی نحوه تغییرات سود تقسیمی و بالاخص هموارسازی سود تقسیمی شرکتها بپردازد لازم وضروری میباشد..
۱-۴- اهداف پژوهش