الف) خبری^[۷۸]– برنامه هایی که در این گروه جای می گیرند ، کلیه رویدادهای داخلی و خارجی اعم از سیر تحولات سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، ورزشی … را به منظور اطلاع رسانی پوشش خواهند داد. امروزه تولید این گونه آثار به یکی از دغدغه های مهم مراکز پخش تبدیل شده ، تا جایی که کشورها برای حضور مستمر و تاثیر گذار در این عرصه علاوه بر تقویت شبکه های داخلی از لحاظ پخش به موقع و کامل خبرها اقدام به تأسيس شبکه های خبری برون مرزی می‌کنند. برای مثال در ایران علاوه بر شبکه خبر که ۲۴ ساعته به پخش خبر مشغول است ، می توان به شبکه های برون مرزی press tv والعالم اشاره نمود که به پخش خبر به زبان انگلیسی و عربی می پردازند.

ب) عقیدتی و تربیتی^[۷۹]– برنامه هایی هستند که با بهره گرفتن از حضور علمای حوزه و دانشگاه در زمینه افزایش اطلاعات دینی با هدف معرفی کامل تر و بهتر مبانی و احکام اسلامی فعالیت می‌کنند. به دلیل اهمیت این موضوع علاوه برآنکه در شبکه های مختلف تلویزیون روزانه و به انحای مختلف برنامه هایی به بررسی سیره پیامبران و ائمه ، آشنایی با واجبات و مستحبات ، حتی معرفی فرقه های ضاله و منحرف ضد دین (برای مثال بهایت ، بابیت…) و پخش اذان و قرآن اختصاص یافته ، شبکه قرآن و معارف سیما نیز تمام وقت و به صورت کاملاً تخصصی به تشریح موضوعاتی از این دست می پردازد.

ج) فرهنگی^[۸۰]– برنامه هایی از این دست به معرفی نمادها و فرهنگ داخلی و خارجی اعم از ادبی ، هنری و تاریخی می پردازند. بدین تعبیر که با روایت زندگی نامه ادبا ، هنرمندان ، دانشمندان و در مجموع فرهیختگان و آثار آن ها در قالب های متفاوت اعم از مستند یا داستانی سیر تاریخی یک کشور را مورد بررسی قرار می‌دهند. شایان ذکر است که از طریق این برنامه ها می توان به شکل گیری یک فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی اقدام نمود که نه تنها پیرو هیچ یک از فرهنگ های شرق و غرب نباشد ، بلکه خود فرهنگی قابل اعتنا و در خور توجه و الگو ارائه دهد.

د) اجتماعی^[۸۱]– برنامه هایی که با طرح نقدهای چالشی مشکلات و بحران های اجتماعی همچون فقر ، فحشا ، اعتیاد ، جنایت ، بیکاری و معضلاتی از این دست را بررسی کرده و در راستای آگاه سازی آحاد مختلف جامعه با حقوق فردی ، اجتماعی ، قوانین اساسی ، مدنی و… از یک سو و بهداشت فردی و اجتماعی نیز گام بر می دارند. برنامه های اجتماعی بسته به اهمیت موضوع از شکل های مختلفی همچون مستند ، نمایش ، مجموعه داستانی و … برای آموزش خانواده ها به عنوان مهمترین و کوچک‌ترین اجزای تشکیل دهنده جامعه گام بر می دارند.

ه) سیاسی^[۸۲]– برنامه های سیاسی به طور کاملاً تحلیلی مسائل سیاسی روز اعم از داخلی و خارجی را بررسی می‌کنند. بی شک زمینه اصلی چنین برنامه هایی بسته به مورد وضعیت داخلی و خارجی ایران از لحاظ سیاسی در جریان انقلاب شکوهمند اسلامی ، هشت سال دفاع مقدس و از سوی دیگر موقعیت فعلی ایران در منطقه خاورمیانه نسبت به سایر کشورها می‌باشد.

و) اقتصادی^[۸۳]– آن دسته از برنامه هایی هستند که با مبنا قرار دادن اقتصاد اسلامی به بررسی وضعیت نهادهای دولتی ، تعاونی و خصوصی پرداخته و اثرات بخش های مهم و تاثیر گذار از جمله کشاورزی ، صنعت و خدمات را بر اقتصاد داخلی مورد تحلیل قرار می‌دهند.

ز) سرگرمی و ورزشی- این موضوع اولویت اول ساخت برنامه در تلویزیون را شامل می شود. طراحان چنین برنامه هایی با ساخت برنامه های ترکیبی به ترویج روحیه جمعی ، تقویت سلامت فردی و اجتماعی پرداخته و از سوی دیگر با ارائه نمونه سالم و شاد از تفریح و سرگرمی به پویایی هر چه بیشتر جامعه اسلامی کمک می‌کنند.

بند دوم ) از لحاظ شکل (قالب)

برنامه سازان صدا و سیما با توجه به اینکه از پخش اثر تلویزیونی چه انتظاری دارند ؛ بدین تعبیر که تاثیر آن بر بیننده تا چه اندازه باشد ، شکل و قالب برنامه را انتخاب خواهند نمود. حتی گاهی بسته به نوع برنامه از چند شکل برای ساخت آن استفاده خواهند کرد. ‌بنابرین‏ شکل برنامه متناسب با محتوا و موضوع برنامه انتخاب خواهد شد. اما پرکاربرد ترین قالب ها برای ارائه اثر تلویزیونی عبارتند از :

الف) نمایش(درام) : رایج ترین قالب برای ارائه اثر تلویزیونی در قاب تلویزیون نمایش می‌باشد. کارگردانان با بهره گرفتن از این شکل ، بر اساس داستان اعم از آنکه تخیلی باشد یا واقعی ، مطلب را به شیوه ی هنری بیان می‌کنند. پر واضح است که طرح مسائل به شکل روایی و داستانی برای مخاطب جذابیت بیشتری داشته و از حیث اثر گذاری نیز حائز اهمیت است. قالب نمایش برای آثار تلویزیونی بسته به نحوه ساخت اثر و عوامل تهیه و تولید آن ؛ به یکی از صورت های زیر ارائه خواهد شد :

۱٫ فیلم سینمایی^[۸۴]– این نوع فیلم محصول تبدیل فیلم نامه با بهره گرفتن از عناصر مکانی ، زمانی و شخصیت ها به یک فیلم با مدت پخش مشخص ( بین ۹۰ تا ۱۲۰ دقیقه ) و پیاده کردن آن روی نوار سلولوئید است. قالب مذکور معمولاً در سالن های عمومی به نمایش در می‌آید . از حیث منطقی رابطه میان اثر سینمایی و اثر تلویزیونی عموم خصوص من وجه است ؛ بدین تعبیر که بعضی آثار سینمایی می‌توانند کاری مستقل یا چکیده یک سریال تلویزیونی باشند و یا بالعکس بعضی آثار تلویزیونی نیز می‌توانند کاری مستقل یا اثر سینمایی باشند.

۲٫ فیلم تلویزیونی^[۸۵]– این نوع از فیلم هم روایت تصویری فیلم نامه است که با توجه به کادر تلویزیون تهیه شده و قاعدتاً با فیلم سینمایی از جهت نحوه ساخت و تولید دارای تفاوت های است.(تله فیلم)

۳٫ نمایش تلویزیونی^[۸۶]– این گونه از نمایش تبدیل اثر تئاتری به شکل تصویری است ، یعنی بدون آنکه بیننده در سالن تئاتر حضور داشته و مستقیماً با بازیگران ارتباط برقرار کند ، با بهره گرفتن از دوربین و سایر امکانات ؛ صحنه تئاتر ضبط شده و بینندگان فارغ از محدودیت های سالن های نمایش می‌توانند ، از طریق دیدن تلویزیون از تماشای تئاتر لذت برده و همان فضا را تجربه کنند. (تله تئاتر)

۴٫ برنامه های عروسکی^[۸۷]– سازندگان برنامه های کودک ، با خلق عروسک های جذاب و طراحی آن ها به عنوان موجودی زنده و صاحب تفکر و دارای قدرت عمل ، آن ها را ملموس و پذیرفتنی می‌کنند. قاعدتاً این آثار لحظه های خوشی را برای بینندگان به خصوص کودکان رقم زده و از حیث انتقال پیام نیز دارای قابلیت های بالقوه ای می‌باشند. برای مثال می توان به برنامه کاملاً عروسکی مدرسه ی موش ها اشاره کرد.